Diagnoza lipodemii 

Lipodemia zwana także obrzękiem tłuszczowym lub chorobą grubych nóg to przewlekła choroba, charakteryzująca się nierównomiernym rozkładem komórek tkanki tłuszczowej, głównie w dolnych partiach ciała, co prowadzi do bólu, obrzęku i innych komplikacji.

Większość pacjentów, którzy zauważają pierwsze oznaki i objawy lipodemii, najpierw czyta o tym w Internecie. Następnie szukają oni pracownika służby zdrowia, który jest w stanie zdiagnozować tę chorobę, co samo w sobie może stanowić wyzwanie. Pierwszym punktem kontaktu może być lekarz rodzinny lub doświadczona pielęgniarka. 

Konsultacja z lekarzem specjalistą staje się niezbędna, aby możliwe było odróżnienie lipodemii od innych stanów zdrowotnych takich jak obrzęk limfatyczny, otyłość, niewydolność serca, dysfunkcje nerek lub wątroby czy choroby żył. Wszystkie te schorzenia mogą mieć objawy podobne do lipodemii lub mogą występować razem z nią.

Nie ma konkretnego testu potwierdzającego diagnozę lipodemii, co może stanowić utrudnienie dla pracowników służby zdrowia. 

Jednak wywiad medyczny i badanie fizykalne zwykle wystarczają do jej rozpoznania. Zazwyczaj pracownicy służby zdrowia zadają pytania o to, kiedy zauważono pierwsze objawy, jak wpływają one na codzienne życie na poziomie fizycznym lub psychicznym, jakie leki obecnie pacjent przyjmuje oraz czy kobiety w rodzinie doświadczały podobnych objawów. 

• Badanie fizykalne powinno obejmować następujące etapy: 
• Badanie kończyn, w tym badanie palpacyjne tkanek 
• Pomiar masy ciała, w tym stosunek obwodu talii do wzrostu 
• Mobilność i zakres ruchu 
• Badanie krążenia krwi (tętnic i żył) 
• Ocena stanu skóry 

Do zaawansowanych narzędzi diagnostycznych należy USG do oceny tkanki, pomiary naczyń układu limfatycznego z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego (limfografia), USG dupleksowe żył do oceny pracy żył lub limfoscyntygrafia.

Różnice między lipodemią a obrzękiem limfatycznym są znaczące i dotyczą kilku kluczowych aspektów, w tym płci osób dotkniętych, przyczyn występowania, objawów, oraz historii rodzinnego występowania tych schorzeń.

Lipodemia jest chorobą występującą głównie u kobiet. Zazwyczaj rozpoczyna się od nagłego przybierania na wadze, co często wiąże się ze zmianami hormonalnymi, takimi jak dojrzewanie, stosowanie tabletek antykoncepcyjnych, ciąża lub menopauza. 

Charakterystyczne objawy lipodemii obejmują symetryczne zmiany w obrębie obu nóg (rzadziej ramion), które stają się bolesne i tkliwe. Tkanka dotknięta lipodemią różni się od normalnej tkanki tłuszczowej – jest chłodniejsza, bardziej miękka, a jej powierzchnia może przypominać skórkę pomarańczy. Ciekawym aspektem jest występowanie podobnych objawów u kobiet w tej samej rodzinie, co sugeruje genetyczne podłoże lipodemii.

Z kolei obrzęk limfatyczny może dotyczyć zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Jego pojawienie się jest często związane z leczeniem przeciwnowotworowym, otyłością, urazami, zakażeniami skóry lub innych tkanek, a w rzadkich przypadkach ma podłoże genetyczne (pierwotny obrzęk limfatyczny). 

Obrzęk limfatyczny objawia się, gdy układ limfatyczny nie jest w stanie odpowiednio radzić sobie z obciążeniem, co prowadzi do objawów takich jak obrzęk, uczucie ciężkości, ból lub zmiany skórne, które mogą dotyczyć jednej lub obu kończyn oraz innych obszarów ciała. Podobnie jak w przypadku lipodemii, dotknięte obszary mogą być chłodniejsze i mieć strukturę przypominającą skórkę pomarańczy. 

Wartość diagnostyczną ma szczegółowy wywiad rodzinny, który jest szczególnie ważny w przypadku pierwotnego obrzęku limfatycznego ze względu na jego genetyczne podłoże.

• Wzrost masy ciała: Może prowadzić do zwiększenia ryzyka rozwoju innych chorób oraz nasilać objawy samej lipodemii. 
• Ograniczenie życia towarzyskiego: Niezadowolenie z wyglądu własnego ciała oraz ból i dyskomfort w obszarach dotkniętych zmianami mogą znacząco utrudniać codzienne aktywności i interakcje społeczne. 
• Niepokój psychiczny: Przewlekły stres, depresja i lęk mogą nie tylko pogłębiać istniejące objawy, ale również wpływać negatywnie na ogólne samopoczucie pacjenta i odczuwanie bólu. 
• Problemy ze stawami: Nadmierna masa ciała i związany z nią ból mogą ograniczać możliwości utrzymania aktywnego trybu życia oraz regularnego wykonywania ćwiczeń. 
• Nieudane diety: Stosowanie restrykcyjnej diety w celu redukcji wagi często kończy się niepowodzeniem, prowadząc do efektu jo-jo, co może skutkować uzyskaniem wyższej masy ciała niż przed rozpoczęciem diety.