Obrzęk lipidowy (inaczej lipidemia) jest przewlekłą chorobą, która charakteryzuje się nieproporcjonalnym przyrostem podskórnej tkanki tłuszczowej, któremu towarzyszy ból, uczucie ciężkości i dyskomfort. Przyrost występuje najczęściej na nogach, czasem na ramionach i jest najważniejszym kryterium diagnostycznym choroby. Ważne jest, aby odróżnić obrzęk lipidowy od otyłości, ponieważ często bywa mylnie za nią brany i niewłaściwie leczony. Wielu pacjentów próbuje restrykcyjnych diet i ćwiczeń, jednak objawy nie znikają, może za to wystąpić efekt jo-jo i przybranie na wadze.
W przypadku obrzęku lipidowego można zaobserwować nieprawidłowy stosunek między proporcjami obwód talii/wzrost a obwód talii/obwód bioder. Tymczasem w otyłości występuje przede wszystkim wzrost BMI.
Choć w przeszłości uważano inaczej, obecnie eksperci zgadzają się, że obrzęk lipidowy nie jest chorobą postępującą.
Jeśli jednak u pacjenta z obrzękiem lipidowym występuje także otyłość, jej postęp może pogorszyć stan obrzęku lipidowego. Przypuszcza się, że lipidemia może być związana ze zmianami hormonalnymi.
Obrzęk lipidowy jest przewlekłym schorzeniem, które wymaga indywidualnego i holistycznego podejścia do leczenia, koncentrującego się na potrzebach pacjenta i umożliwiającego codzienne funkcjonowanie. Dlatego tak ważna jest świadomość chorego i jego czynny udział w leczeniu.
Podstawami leczenia obrzęku lipidowego są: pielęgnacja i ochrona skóry, łagodzenie bólu i kompresjoterapia. Ponadto regularna aktywność fizyczna – w formie dobranej indywidualnie do potrzeb pacjenta – powinna stać się nieodłącznym elementem codziennego życia chorego.
Zaobserwowano także korzystny wpływ manualnego drenażu limfatycznego (formy masażu) na kondycję psychiczną chorych.
Pomocne są także ćwiczenia relaksacyjne (joga, trening uważności) i psychoterapia. Tylko dla niektórych grup pacjentów wskazana jest liposukcja.
Ogólna poprawa stanu zdrowia, unikanie czynników ryzyka i ciągłość leczenia są niezbędne w skutecznej walce z chorobą.