
Przewlekła niewydolność żylna (PNŻ) to nieprawidłowe funkcjonowanie zastawek żylnych, które uniemożliwia właściwy przepływ krwi do serca. PNŻ występuje dosyć często, ale zaniedbana może prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych. Typowymi objawami choroby są przebarwienia skóry, obrzęki i bóle nóg (także stóp). W PNŻ zastawki nie zamykają się prawidłowo, przez co krew cofa się w żyłach (refluks żylny) pod wpływem grawitacji i w konsekwencji gromadzi się w żyłach, przede wszystkim nóg i stóp.
Czołowi flebolodzy opracowali klasyfikację C.E.A.P., by usystematyzować diagnostykę i ocenę zaawansowania przewlekłych zaburzeń żylnych. Klasyfikacja obejmuje sześć etapów (C0 – C6), które określają nasilenie postępującej choroby. Wczesne stadia (C0 – C3) nazywa się przewlekłą chorobą żylną (PCŻ), a bardziej zaawansowane i cięższe stany (C3 – C6) – przewlekłą niewydolnością żylną (PNŻ).
C0: brak widocznych lub wyczuwalnych objawów choroby żylnej
C1: teleangiektazje lub żyły siatkowate (poszerzenia małych naczyń krwionośnych, w tym pajączki)
C2: żylaki
C3: obrzęk bez zmian skórnych
C4a: zmiany pigmentacyjne lub egzema
C4b: lipodermatoskleroza (zgrubienie i przebarwienie skóry) lub zanik biały (niewielki czerwony wykwit, który następnie blednie i zanika)
C5: zaleczone owrzodzenie żylne
C6: otwarte owrzodzenie żylne S: objawowy (ból, ucisk, podrażnienie skóry, ciężkość i skurcze mięśni oraz inne dolegliwości związane z dysfunkcją żylną) A: bezobjawowy
Przewlekłe zaburzenia żylne mają charakter postępujący, więc ich objawy zmieniają się wraz z rozwojem choroby. Już pierwsze jej skutki na etapie przewlekłej choroby żylnej, takie jak uczucie ciężkości nóg, tępy ból lub pulsowanie, są dla pacjentów uciążliwe. Jednak z czasem mogą pojawić się żylaki, obrzęki, a następnie objawy przewlekłej niewydolności żylnej, co powoduje znaczne pogorszenie jakości życia pacjentów. Zwłaszcza na etapie C6, w którym występuje otwarte owrzodzenie żylne nóg, chorzy mogą odczuwać silny ból i mieć trudności w poruszaniu się, co rzutuje na inne obszary ich życia.
Należy zaznaczyć, że występują indywidualne przyczyny PNŻ, jednak za najbardziej typowe czynniki ryzyka uważa się następujące:
Skuteczne leczenie PNŻ należy dobrać choremu indywidualnie, uwzględniając jego wiek, płeć, stan zdrowia i inne czynniki. Czasami stosuje się leki, ale to kompresjoterapia jest często kluczowa, by pomagać na wszystkich stadiach PNŻ. Produkty uciskowe wywierają odpowiedni nacisk na tkanki nóg i stóp, co pomaga zmniejszyć obrzęk i łagodzić objawy. Wiele produktów JOBST może być noszone na co dzień i dostępne jest w różnych klasach ucisku, odpowiednich na wszystkich kolejnych etapach PNŻ.
Oprócz kompresjoterapii ważne są regularne ćwiczenia oraz odpoczywanie z nogami podniesionymi powyżej serca, np. przy leżeniu na plecach oparcie stóp na poduszkach. Taka pozycja przynosi ulgę w PNŻ, ponieważ ułatwia przepływ krwi z nóg w kierunku serca. W przypadku przesuszenia i łuszczenia się skóry pomaga jej regularne złuszczanie i nawilżanie.
Po szczegółowej diagnozie PNŻ lekarz może zalecić postępowanie chirurgiczne i niechirurgiczne. Powszechnie stosowaną metodą niechirurgiczną jest noszenie medycznych produktów uciskowych.