„Owrzodzenie żylne podudzi” to termin medyczny określający otwartą ranę w dolnej części nogi spowodowaną przewlekłą chorobą żył. Zgodnie z międzynarodowym standardem opisu pacjentów z przewlekłą chorobą żylną (system klasyfikacji CEAP) jest ono definiowane jako stadium 5 (zagojone owrzodzenie żylne podudzi) i stadium 6 (aktywne owrzodzenie żylne podudzi).
Czym jest owrzodzenie żylne podudzi?
Przyczyny owrzodzenia żylnego podudzi
Owrzodzenie żylne podudzi jest najpoważniejszym stadium przewlekłej niewydolności żylnej. U pacjentów z przewlekłą niewydolnością żylną zastawki żylne nie działają prawidłowo, co powoduje gromadzenie się krwi żylnej w nogach. Wzrost ciśnienia i gromadzenie płynu (obrzęk) utrudnia także zaopatrzenie skóry i tkanek w tlen i składniki odżywcze, a także aktywuje odpowiedź zapalną.
Chociaż owrzodzenie żylne podudzi może wystąpić u każdej osoby z nieleczoną lub nieodpowiednio leczoną przewlekłą niewydolnością żylną, ryzyko rozwoju owrzodzeń żylnych podudzi zwiększa się pod wpływem następujących czynników:
- Wiek,
- Palenie,
- Otyłość,
- Wcześniejsze urazy, takie jak złamanie kości lub zabieg chirurgiczny w obrębie nogi,
- Żylaki lub zakrzepica żył głębokich,
- Trudność z poruszaniem się lub niska aktywność fizyczna.
Owrzodzenia mogą być również spowodowane innymi schorzeniami, takimi jak zaburzenia krążenia krwi tętniczej, cukrzyca, choroby autoimmunologiczne, urazy lub guzy.
Objawy owrzodzenia żylnego podudzi
Owrzodzenie żylne podudzi najczęściej występuje poniżej kolana, zwłaszcza w okolicy przyśrodkowej strony kostki. Charakteryzuje się następującymi objawami:
- Otwarta rana o nieregularnym kształcie, zwykle z płaskim dnem i obrzękłym, zaczerwienionym brzegiem.
- Skóra wokół kostek brązowieje, staje się sucha, twarda, z mikropęknięciami oraz widocznym zanikiem owłosienia.
- Troficzne zmiany skóry, takie jak zgrubienia i przebarwienia.
- Obrzęk kończyn dolnych, uczucie ciężkości, skurcze oraz dyskomfort w nogach lub kostkach.
- Zaczerwienienie, świąd oraz suchość skóry w okolicy owrzodzenia.
- W przypadku infekcji: nasilony ból, nieprzyjemny zapach, wydzielina z rany, rozszerzające się zaczerwienienie i obrzęk wokół owrzodzenia.
Owrzodzenia żylne wymagają odpowiedniej i regularnej opieki, w tym zmiany opatrunków oraz leczenia przyczynowego. Nieleczone lub nawracające zmiany mogą znacząco obniżyć jakość życia pacjentów, dlatego konieczne jest szybkie wdrożenie terapii.
Diagnostyka i rozpoznanie owrzodzenia żylnego podudzi
Rozpoznanie owrzodzenia żylnego podudzi wymaga dokładnej diagnostyki różnicowej, aby odróżnić je od innych typów owrzodzeń, takich jak tętnicze czy limfatyczne.
Podstawowym badaniem jest USG-Doppler żył powierzchniowych i głębokich, które pozwala ocenić przepływ krwi oraz wykryć niewydolność żylną. W diagnostyce wykorzystuje się również wskaźnik kostka-ramię (ABI), który pomaga wykluczyć lub potwierdzić chorobę tętnic obwodowych.
W przypadku podejrzenia infekcji rany wykonuje się posiewy bakteriologiczne, które pozwalają na identyfikację drobnoustrojów oraz dobór odpowiedniej terapii. Kompleksowa ocena oraz schemat różnicowania uwzględniający objawy kliniczne i wyniki badań umożliwia skuteczne rozpoznanie i dobór właściwego leczenia owrzodzeń żylnych, tętniczych lub limfatycznych.
Jak leczyć owrzodzenie żylne podudzi?
Terapia uciskowa jest kluczowym elementem leczenia owrzodzeń żylnych podudzi i powinna być stosowana razem z odpowiednimi produktami do pielęgnacji ran. Marka Cutimed oferuje szeroką gamę specjalistycznych wyrobów, które pomagają radzić sobie z problemami charakterystycznymi dla ran przewlekłych, takimi jak infekcje, nieprzyjemny zapach czy nadmierny wysięk.
Noszenie bandaży lub wyrobów uciskowych poprawia powrót krwi żylnej do serca, co przyspiesza proces gojenia i zwiększa szanse na skuteczne wyleczenie.
Przykładem nowoczesnego rozwiązania jest system kompresyjny JOBST® UlcerCare – to zestaw 2 w 1, który składa się z podkolanówki podkładowej utrzymującej opatrunek na miejscu oraz zewnętrznej podkolanówki zapewniającej odpowiedni poziom ucisku.
Przed zastosowaniem systemu JOBST UlcerCare zaleca się najpierw ograniczyć obrzęk za pomocą bandaży uciskowych o krótkim naciągu, takich jak JOBST Comprilan lub JOBST Compri2.
Badania kliniczne potwierdzają zalety kompresjoterapii1
Cochrane to globalna sieć niezależnych badaczy, specjalistów, pacjentów, opiekunów i osób zainteresowanych zdrowiem. W 2021 roku przeanalizowali oni aktualną literaturę, aby ocenić wpływ terapii uciskowej w leczeniu owrzodzeń żylnych podudzi, porównując go ze stanem bez stosowanej kompresji1.
Dowody kliniczne
Bandaże lub wyroby kompresyjne vs. brak stosowania kompresji w leczeniu owrzodzeń żylnych podudzi 1
Populacja pacjentów
1391 pacjentów z owrzodzeniem żylnym podudzi
Czas trwania owrzodzeń żylnych podudzi wynosi od 9 tygodni do 31,6 miesiąca
Rozmiar owrzodzenia żylnego podudzi: 5–20 cm2
Efekty terapii uciskowej
Efekty terapii uciskowej1:
Szybsze gojenie się owrzodzeń żylnych podudzi i większe prawdopodobieństwo całkowitego ustąpienia owrzodzenia.
Zmniejszenie bólu
Poprawa specyficznych dla choroby aspektów jakości życia
Jak leczyć owrzodzenie żylne podudzi?
Zapobieganie owrzodzeniom żylnym podudzi zaczyna się od odpowiedniego leczenia choroby podstawowej, czyli przewlekłej niewydolności żylnej. Aby zmniejszyć ryzyko powstawania owrzodzeń żylnych, warto stosować się do kilku zasad profilaktycznych:
- Noszenie wyrobów uciskowych wspomagających prawidłowy przepływ krwi
- Utrzymanie prawidłowej masy ciała
- Regularna aktywność fizyczna
-
Unoszenie nóg w czasie odpoczynku, jeśli to możliwe
-
Rzucenie palenia, które negatywnie wpływa na krążenie
Odkryj nasze produkty uciskowe do stosowania w owrzodzeniu żylnym podudzi
Wyroby uciskowe dla kobiet w ciąży i do zastosowań specjalistycznych
JOBST® UlcerCare
JOBST® UlcerCare to system uciskowy 2 w 1 przeznaczony do skutecznego leczenia owrzodzeń żylnych podudzi. Ten dwuczęściowy system zapewnia stopniowaną kompresję o nominalnym ucisku 40 mmHg na kostce i pomaga w leczeniu bólu i dyskomfortu.
Wyroby uciskowe dla kobiet w ciąży i do zastosowań specjalistycznych
JOBST® Comprilan | Bandaż
Opatrunki uciskowe JOBST® Comprilan® o małej rozciągliwości są przeznaczone do leczenia chorób żylnych i obrzęku limfatycznego.
Wyroby uciskowe dla kobiet w ciąży i do zastosowań specjalistycznych
JOBST® Compri2 | Bandaż
Dwuwarstwowy system bandaża uciskowego JOBST® Compri2 zapewnia stały ucisk na kończynę objętą zmianami. Wielowarstwowy system może być stosowany do leczenia owrzodzeń żylnych podudzi, obrzęków żylnych i obrzęków limfatycznych.
1 Shi C et al. Bandaże lub produkty uciskowe w porównaniu z brakiem kompresji w leczeniu owrzodzeń żylnych podudzi. Cochrane
Cochrane Database Syst Rev. 2021 Jul 26;7(7):CD013397.
